{ "title": "Çinko İçeren Besinler", "image": "https://www.cinko.gen.tr/images/cinko-iceren-besinler-3462.jpg", "date": "20.01.2024 07:19:07", "author": "Esma KOÇ", "article": [ { "article": "Çinko içeren besinler; Besinlerin çoğunda çinko bulunmaktadır. Vücudun günlük çinko ihtiyacını karşılayabilmek için ilk önce çinko emilimini azaltmayacak olan besinler tercih edilmesi gerekmektedir. Çinko vücutta hücre metabolizması, protein üretimi, bağışıklık sistemini güçlenmesinde ve DNA oluşumunda katkıda bulunan en önemli mineraldir. Bir insanın günlük olarak ortalama 15 mg çinko alması gereklidir. Bunu da çinko içeren besinlerden sağlanmaktadır. Genellikle deniz ürünleri ve kırmızı et çinko açısından oldukça zengindir. En önemlisi bu besinlerin içerisinde çinko mineralinin emilimini azaltacak maddeler bulunmamaktadır. Bu açıdan düzenli olarak tüketilmesi lazımdır. Bu besinlerin dışında kuru yemişler, sebzeler, bakliyatlar diğer çinko kaynağı olarak görülebilir. Bir insanın günlük beslenme düzeni bu besinlere göre ayarlanmalıdır. Besinler içerisinde yüksek oranda çinko içeren istiridye ve karaciğer gibi gıdaların kalorisi yüksek olduğundan tüketilirken dikkat edilmelidir. Ayrıca kuruyemişin kalorisi de yüksektir. Kişilerin kullanmış olduğu bazı antibiyotik ilaçlarda çinko emilimi azaltmaktadır.

Çinko içeren besinler

Hayvansal besinler: Çoğunlukla midye, istiridye, karides, kırmızı et tarzı gıdalar çinko bakımından çok zengindir. Bir insan günlük olarak 80 gram kırmızı et tüketmesi çinko ihtiyacının yarısını karşılar. Günde 6 adet karides ortalama 70 mg denk gelmektedir. Bu gıdaların dışında süt, yoğurt, tavuk, peynir ve tavuk eti de yüksek oranda bulunmaktadır. Çinko içeren besinlere örnek olarak kuzu etinde 200 gram günlük ihtiyacınızın hepsini karşılamaktadır. Sığır eti ise 30 gramı günlük gereksinimin %8'ini karşılamaktadır. Yoğurt 200 gram 2 miligram çinko bulundurmaktadır. Günlük olarak %10-12'sine denk gelir.

Kuruyemişler: Gün içerisinde 1-2 avuç kuru yemiş tüketmek bu mineral ihtiyacını büyük bir oranda karşılamaktadır. Kuru yemişler içerisinde 100 gram kabak çekirdeği, bir avuç kadar badem tüketmek vücudun günlük olarak bütün çinko gereksinimi karşılar. Kuru yemişlere örnek ise 1 küçük çay bardağı kabak çekirdeği günlük olarak %20'sini karşılar. Susam yarım tatlı kaşığı ise 0.7 miligram çinko içermektedir. Bu oran %5'ini günlük ihtiyacı karşılamaktadır.

Sebzeler: Bitkisel olarak içerisinde bulunan çinko dışında fitatlar ve fosfatlar sayesinde vücutta çinko emilimi azalttığından çinko kaynağı olarak kabul edilmemektedir. Fakat bazı sebzeler çinko açısından miktar olarak oldukça yüksektir. Bunlara örnek ise mantar, bamya, ıspanak, kuşkonmaz ve bezelyedir. Diğer örnekler ise mayalanmış olan tahıl ürünleriyle işlem gören ekmekler, mayalanmadan yapılan ekmeklerden daha fazla çinko içermektedir. Sebzelere örnek olarak 1 tane orta ebatlarda mantar 0.1 miligram civarında çinko bulundurmaktadır. Çiğ ıspanak 200 gramı ise günlük ihtiyacın %8'ini karşılamaktadır.

Çinko içeren besinler tüketilmediğinde

Günlük olarak gerekli olan çinko karşılanmadığından veya emilim işlemi kısıtlandığından vücudu da yan etkileri görülebilir. Bağışıklık sistemi zayıflar ve bu sebepten dolayı enfeksiyonlar için hedef tahtası durumuna gelir. İnsan vücudunun fiziksel kapasitesinde azalma olduğu için günlük yapılan aktiviteler esnasında zorluk çekebilir. Kişide iştahsızlık ve ishal tarzı sorunlar görülebilir. Tat ve koku almada azalmalar olur. Günlük ihtiyacında yeteri kadar çinko tüketmeyen kişinin cildinde sivilce ve akne oluşumu meydana gelir. Vücutta oluşan yaralarda iyileşme süreci yavaş olabilir. Zihinsel açısından aktivitelerde sorun çözme yeteneğinde azalmalar olur. En çok çinko eksikliği yaşayan kişiler ise düzenli olarak alkol kullananlar, emziren ve hamile kadınlar, dışarıdan ilaçlarla demir takviyesi alan kişilerde, vejetaryen olarak beslenenler ve orak hücre rahatsızlığı olanlarda sık görülür. Bu kişilerde günlük olarak fazla çinko ihtiyacı olmaktadır. Bu sebepten dolayı çinko içeren besinler tüketmek en sağlıklısıdır.
" } ] }